Αφήγηση

1.  Με τον όρο αφήγηση εννοούμε την προφορική ή γραπτή παρουσίαση («εξιστόρηση» μέσα από τα αφηγηματικά κείμενα) ενός γεγονότος ή μιας σειράς γεγονότων, πραγματικών ή φανταστικών.

2.    Η αφήγηση οργανώνεται με άξονα τον χρόνο, αλλά τα γεγονότα ή οι καταστάσεις συνδέονται αιτιολογικά μεταξύ τους.  

3.    Είδη αφήγησης

Ø  μυθοπλαστική : κυριαρχεί ο κόσμος της φαντασίας και του μύθου (κυρίως στη λογοτεχνία)

Ø  ιστορική : παρουσίαση γεγονότων του πρόσφατου ή απώτερου παρελθόντος (κυρίως στην ιστορία)

Ø  ρεαλιστική : παρουσίαση με σαφή και πειστικό τρόπο των γεγονότων του παρόντος (κυρίως στις καθημερινές συζητήσεις, στα ρεπορτάζ των ειδήσεων κ.λπ.)

4.    Δομή αφηγηματικού κειμένου

Ø  Πληροφορίες για τους «ήρωες», τον χώρο, τον χρόνο, την κατάσταση από την οποία ξεκινά η αφήγηση ( πού και πότε έγινε το περιστατικό, ποια είναι τα πιθανά αίτια που το προκάλεσαν, ποια πρόσωπα έλαβαν μέρος σε αυτό)

Ø  Η εξέλιξη της αφήγησης και η έκβασή της (πώς συνέβη, ποιες συνέπειες είχε για μας ή για άλλους)

Ø  Η λύση: η κρίση του αφηγητή για το νόημα της ιστορίας  

5.    Η γλώσσα της  αφήγησης χαρακτηρίζεται από τα εξής:

Ø  Κύριος χρόνος είναι ο αόριστος (ως συνοπτικός χρόνος είναι κατάλληλος για να δηλωθεί η εξέλιξη, η αλλαγή που αναπαριστά η αφήγηση), αλλά και ο παρατατικός και οι εξακολουθητικοί χρόνοι. Επίσης, συχνά χρησιμοποιείται και ο ιστορικός ενεστώτας στη θέση του αόριστου, για να δοθεί ζωντάνια στην αφήγηση.

Ø   Χρησιμοποιούνται συνδετικές λέξεις ή φράσεις που δείχνουν τη χρονική σειρά των γεγονότων (π.χ. ύστερα, στη διάρκεια, μετά κ.λπ.).

Ø  Επίσης, επειδή τα γεγονότα συνδέονται και αιτιολογικά μεταξύ τους, χρησιμοποιούνται και συνδετικές λέξεις που δηλώνουν αιτιολόγηση (π.χ. επειδή, καθώς, ενώ, αφού, για τον λόγο αυτό, εξαιτίας αυτού κ.λπ.).

6.    Διαφορά αφήγησης-περιγραφής

Ø  αφήγηση : σχετίζεται με την εξέλιξη των γεγονότων, σ’ αυτήν υπάρχει ενέργεια, κίνηση μεταβολή μέσα στον χρόνο (δυναμικό στοιχείο του κειμένου)

Ø  περιγραφή : παρουσιάζει τα βασικά γνωρίσματα ενός αντικειμένου, δίνει πληροφορίες για το τι είναι τα πράγματα και για το τι γίνεται μέσα στον χρόνο (στατικό στοιχείο του κειμένου)